Η αξία των βιταμινών

   Οι βιταμίνες δεν προμηθεύουν θερμίδες, αλλά είναι απαραίτητες, γιατί χρησιμεύουν στη μετατροπή της ενέργειας και τη ρύθμιση του μεταβολισμού των βασικών συστατικών του οργανισμού. Οι βιταμίνες είναι:

Α) Βιταμίνη Α

   Αναπτύσσει την όραση και παίζει σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη και στην αντίσταση κατά των μολύνσεων. Ακόμη, βοηθάει στη δημιουργία και συντήρηση υγιούς δέρματος, βλεννογόνων και ανοσοποιητικού συστήματος. Η έλλειψη της βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην όραση. Βρίσκεται σε ορισμένα χορταρικά με τη μορφή της καροτίνης (καρότο, ραδίκι, μαϊντανό), σε ορισμένα φρούτα (βερίκοκο), στις λιπαρές ουσίες (βούτυρο, μουρουνέλαιο), στον κρόκο του αυγού, στο κρέας, το συκώτι, στη σαρδέλα και στο γάλα.

Β) Βιταμίνες συμπλέγματος Β

   Προσφέρουν ενέργεια και βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να παράγει εγκεφαλικά κύτταρα. Παίζουν κυριαρχικό ρόλο στην καλή λειτουργία των νευρών, των μυώνων, του πεπτικού συστήματος και του αίματος. Οι φυτικές και οι ζωικές τροφές περιέχουν σχεδόν όλες τις βιταμίνες συμπλέγματος Β, αλλά ιδιαίτερα πλούσια είναι τα δημητριακά (κυρίως το σιτάρι) και το συκώτι. Οι βιταμίνες συμπλέγματος Β είναι οι:

-   Βιταμίνη Β1 (θειαμίνη): Είναι σημαντική για τη σωστή λειτουργία της καρδιάς και του νευρικού συστήματος. Επίσης, διευκολύνει την πέψη της ζάχαρης και του αμύλου. Περιέχεται στο ψωμί, στην πατάτα, στη βύνη, στο ήπαρ, στο γάλα και στα δημητριακά.

-   Βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη): Είναι σημαντική για την υγεία του δέρματος και την πέψη. Επίσης, είναι απαραίτητη για την αναπνοή των ιστών και τη διατροφή των οπτικών οργάνων. Περιέχεται στα πράσινα λαχανικά, στην πατάτα, στο κρέας, στο γάλα και στο αυγό.

-   Βιταμίνη Β3 (νιασίνη): Περιέχεται κυρίως στο γάλα, στο κρέας, στην πατάτα, στα δημητριακά και στα πράσινα λαχανικά.

-   Βιταμίνη Β5: Περιέχεται στο κρέας, στο αυγό, στα δημητριακά, στα φρούτα, στα λαχανικά και στα γαλακτοκομικά.

-   Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη): Είναι σημαντική για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, την αφομοίωση των λευκωμάτων και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Βρίσκεται κυρίως στο γάλα, στο κρέας, στο ψάρι, στην πατάτα, στο ψωμί, στο ήπαρ και στα δημητριακά.

-   Βιταμίνη Β11 (φυλλικό οξύ): Είναι σημαντική για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Περιέχεται στα μη αποφλοιωμένα δημητριακά, στα φρούτα, στα πράσινα λαχανικά, στις ζωικές τροφές και στο γυναικείο και αγελαδινό γάλα.

-   Βιταμίνη Β12 (κυανοκοβαλαμίνη): Είναι σημαντική για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Περιέχεται αποκλειστικά στις ζωικές τροφές.

-   Βιταμίνη Η (βιοτίνη): Περιέχεται σε μεγάλη ποσότητα στη ζύμη, στο αυγό, στο ήπαρ και στο γάλα της αγελάδας.

Γ) Βιταμίνη C

   Βοηθά τον οργανισμό σε ορισμένες χημικές διεργασίες, χωρίς τις οποίες εμφανίζονται αιμορραγίες, κούραση και πόνοι. Επίσης, προσφέρει στον οργανισμό μέσα πάλης εναντίον των μολύνσεων και των λοιμώξεων, αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου και είναι απαραίτητη για το σχηματισμό και τη διατήρηση του κολλαγόνου. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και κυρίως ο χυμός του λεμονιού και του πορτοκαλιού.

Δ) Βιταμίνη D

   

   Είναι απαραίτητη για την αφομοίωση του σιδήρου, του ασβεστίου και του φωσφόρου και για τη δημιουργία και τη διατήρηση υγιών οστών και δοντιών. Τροφές εξαιρετικά πλούσιες σε βιταμίνη D είναι το λάδι που βγαίνει από το συκώτι του ψαριού, το μουρουνέλαιο, το αυγό, το γάλα, το βούτυρο και το ήπαρ. Η έλλειψή της προκαλεί ραχιτισμό.

 

Ε) Βιταμίνη Ε

   Παίζει σπουδαίο ρόλο στα όργανα της αναπαραγωγής και στην προστασία των κυττάρων. Είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση της έκκρισης των ενδοκρινών αδένων και του μυικού και νευρικού συστήματος. Κύριες πηγές της βιατμίνης Ε είναι τα φυτικά λίπη, το συκώτι, το αυγό, η μπανάνα, οι ξηροί καρποί και τα λαχανικά.

ΣΤ) Βιταμίνη Κ

   

  Παίζει ρόλο στην πήξη του αίματος και στα οστά. Έχουν απομονωθεί 2 ουσίες με τις ιδιότητες της βιταμίνης Κ, παρόμοιες σε χημική σύνθεση. Πρόκειται για τη βιταμίνη Κ1, η οποία βρίσκεται στις τροφές (κυρίως στα πράσινα λαχανικά) και η βιταμίνη Κ2, η οποία συντίθεται από την εντερική χλωρίδα.

Ζ) Βιταμίνη Ρ
   Παίζει ρόλο στην αντίσταση των αγγείων.




   
   Εάν κάποιος οργανισμός λαμβάνει συστηματικά χαμηλότερες ποσότητες βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων από τις συνιστώμενες, θέτει σε κίνδυνο την ανάπτυξή του. Για παράδειγμα, μειωμένη πρόσληψη σιδήρου οδηγεί στη χαμηλότερη δυνατότητα μεταφοράς οξυγόνου από το αίμα, τη λεγόμενη σιδηροπενική αναιμία. Μειωμένη πρόσληψη σιδήρου έχει συσχετιστεί και με την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης D έχει οδηγήσει στη ραχίτιδα και μειωμένη πρόσληψη βιταμινών A και C  στη μειωμένη αντίδραση του ανοσοποιητικού στις λοιμώξεις.
   Επίσης, μεγάλη πρόσληψη ή αλλιώς μεγαδόσεις βιταμινών δεν ενδείκνυται. Σαν μεγαδόσεις βιταμινών ορίζονται οι δόσεις πολύ πάνω από τη Συνιστώμενη Ημερήσια Επιτρεπτή Πρόσληψη (παραπάνω από 100%). Οι μεγαδόσεις βιταμινών μπορεί να προκαλέσουν και επικίνδυνες παρενέργειες. Για παράδειγμα, μεγαδόσεις βιταμίνης C για το κρυολόγημα επέφεραν πονοκεφάλους, διάρροια και κράμπες, ενώ όταν χρησιμοποιήθηκαν μεγαδόσεις βιταμίνης C για τη θεραπεία του καρκίνου (ως αντιοξειδωτικό), τα πειράματα σταμάτησαν, γιατί ο όγκος μεγάλωσε, επιδεινώνοντας την κατάσταση των ασθενών. Επιπλέον, οι υψηλές δόσεις ενός συστατικού μπορεί να εμποδίσουν την απορρόφηση ενός άλλου από το γαστρεντερικό σωλήνα, όπως συμβάινει με το σίδηρο και το ασβέστιο ή με τον ψευδάργυρο και το σίδηρο.

Πηγές: www.mednutrition.gr , www,goldenhealth.gr