Ιχνοστοιχεία

   Τα ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητα για την εκτέλεση βασικών λειτουργιών του μεταβολισμού και αυτά είναι ο ψευδάργυρος, το ιώδιο, ο χαλκός, το φθόριο, το μαγγάνιο, το σελήνιο, το χρώμιο και το μολυβδαίνιο. Συγκεκριμένα:

   Ο ψευδάργυρος είναι σημαντικός για την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ανεπάρκειά του μπορεί να προκαλέσει δομικές αλλοιώσεις στον εγκέφαλο, προβλήματα στην όραση, καθυστέρηση στην επούλωση των πληγών, μεταβολές σε ένζυμα και πρωτεΐνες (απαραίτητα για τη μετάδοση των νευρικών σημάτων), προβλήματα συμπεριφοράς και μείωση της προσοχής, της μνήμης και της ικανότητας μάθησης. Πηγές ψευδαργύρου είναι το κρέας, οι ξηροί καρποί, το τυρί και τα θαλασσινά.

    Το ιώδιο είναι απαραίτητο για το σχηματισμό των ορμονών του θυρεοειδή αδένα (βρίσκεται στη βάση του λαιμού και ρυθμίζει, μεταξύ των άλλων, με την ορμόνη που εκκρίνει την κατανάλωση του ανθρώπινου οργανισμού σε ενέργεια). Επίσης, συμβάλλει στην ομαλή ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος. Είναι ιδιαίτερα άφθονο στο ψάρι. Η έλλειψή του μπορεί να προκαλέσει νοητική υστέρηση και να οδηγήσει στον κρετινισμό.

   Ο χαλκός ευθύνεται για την απορρόφηση του σιδήρου, τη μεταφορά του οξυγόνου, το σχηματισμό της αιμοσφαιρίνης και τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η ανεπάρκειά του οδηγεί σε αναιμία και σε μη ομαλούς χαμηλούς αριθμούς λευκών αιμοσφαιρίων, γνωστών ως φαγοκύτταρα (φαγοκυτταρική πενία). Επίσης, η ανεπάρκεια του χαλκού οδηγεί σε εμφάνιση αποχρωματισμού του δέρματος και των μαλλιών και μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Πηγές χαλκού είναι το κρέας, τα καρύδια, τα οστρακόδερμα, τα λαχανικά και οι σπόροι (άλευρα ολικής άλεσης).

   Πλούσιες πηγές φθορίου θεωρούνται το τσάι και συγκεκριμένα τα φύλλα του, τα θαλάσσια ψάρια που καταναλώνονται με τα κόκαλά τους (σαρδέλες), το αποστεωμένο κοτόπουλο, τα κονσερβοποιημένα κρέατα και τα χοτ ντογκς. Η μόνη σαφής επίδραση της ανεπαρκούς πρόσληψης φθορίου είναι ο αυξανόμενος κίνδυνος οδοντικής τερηδόνας (αποσύνθεσης δοντιών) για τα άτομα όλων των ηλικιών.

   Το μαγγάνιο είναι σημαντικό για την καλή πέψη της τροφής και τη σωστή δομή των οστών και καταπολεμά την κατάθλιψη και το άγχος. Ακόμη, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, στην αντιμετώπιση της κόπωσης, στην ενίσχυση της μνήμης, στη μείωση της δυσμηνόρροιας και στη βελτίωση της λειτουργίας του θυρεοειδή αδένα. Καλές φυσικές πηγές αποτελούν τα: αβοκάντο, ανανάς, ξηροί καρποί, ξηρές σταφίδες, τσάι, προϊόντα ολικής άλεσης, φασόλια και αρακάς. Η έλλειψη μαγγανίου έχει συνδεθεί με υπογονιμότητα, αδυναμία, απώλεια μνήμης, σύγχυση, τρέμουλο, οστεοπόρωση, οστική παραμόρφωση, επιληπτικά επεισόδια, καρδιακές δυσλειτουργίες, υπερβολική εφίδρωση, ταχυκαρδία, υψηλή αρτηριακή πίεση, καταστροφή παγκρεατικού ιστού, προβληματικό μεταβολισμό γλυκόζης και μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης.

   Το σελήνιο το χρειαζόμαστε σε μικρές ποσότητες. Μπορεί να εμποδίσει την εμφάνιση διαφόρων ειδών καρκίνου, ενώ έχει και αντιγηραντικές ιδιότητες. Είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του θυρεοειδή αδένα, τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί νε ευεργετήσει την ανδρική γονιμότητα, βελτιώνοντας την κινητικότητα του σπέρματος. Παρά τα πολλαπλά οφέλη του, μπορεί να έχει και τοξική δράση, μόνο αν καταναλωθεί σε υπερβολικές ποσότητες (άνω των 400 μικρογραμμαρίων την ημέρα), προκαλώντας αίσθημα κούρασης, τριχόπτωση, εξανθήματα, γαστρεντερικές διαταραχές και άσπρες κηλίδες στα νύχια. Καλό είναι να αποφεύγουμε τις επεξεργασμένες τροφές, καθώς η επεξεργασία μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή του σεληνίου. Καλές πηγές είναι τα φιστίκια, το συκώτι, τα οστρακοειδή και τα θαλασσινά.

   Σχετικά καλές πηγές χρωμίου είναι το κρέας, τα προϊόντα ολικής άλεσης και κάποια φρούτα, λαχανικά και μπαχαρικά. Οι ανάγκες σε χρώμιο αυξάνονται στις γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν. Πρέπει να αναφερθεί ότι δεν έχουν εμφανιστεί συμπτώματα τοξικότητας από υπερβολική πρόσληψη χρωμίου.

   Οι κυριότερες πηγές μολυβδαινίου είναι το γάλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ξηρά φασόλια, ο αρακάς, τα δημητριακά ολικής άλεσης, το συκώτι και τα νεφρά. Δεν έχει καταγραφεί ανεπάρκεια μολυβδαινίου στους ανθρώπους. Ποlύ σπάνια μπορεί να εμφανιστεί ταχυκαρδία, απώλεια όρασης και κώμα. Υψηλές διαιτητικές προσλήψεις έχουν συσχετιστεί με αυξημένες συγκεντρώσεις ουρικού οξέος στο αίμα και με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας.

Πηγές: www.iatro.gr, www.diatrofi.gr, www.mednutrition.gr